“АН гаднын нөлөөллийн компанитай гэрээ хийсэн” гэх баримтыг дэлгэлээ
УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил, Ц.Мөнхцэцэг, Г.Дамдинням нар өнөөдөр /2021.04.23 / “Ардчилсан нам АНУ-ын лобби компанитай 50 мянган ам.долларын гэрээ хийсэн байж болзошгүй асуудлаар баримт дэлгэж мэдээлэл хийлээ. Тус баримтад Ардчилсан намын даргын үүрэг гүйцэтгэгч Ц.Тувааны гарын үсэг бүхий гэрээг 04 дүгээр сарын 12-ноос 06 дугаар сарын 15-ны өдөр буюу Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн санал хураалт дуусах хүртэлх хугацаанд хэрэгжихээр гэрээлсэн тухай гишүүд мэдээллээ.
УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил “Өчигдөр /2021.04.22 / АНУ-ын Foreign Lobby Report хэмээх Твиттер акаунт дээр “Монголын Ардчилсан нам АНУ-ын лобби групптэй Ерөнхийлөгчийн сонгуулиар хоёр сарын хугацаанд хамтран ажиллах 50 мянган долларын гэрээ байгууллаа” гэдэг мэдээлэл гарсан юм. 2008 оны долоодугаар сарын 1-ний өдрийн үйл явдлаас хойш Монголын улс төрийн гол хүчнүүдийн хооронд бичигдээгүй аман тохиролцоо явж ирсэн. Үүнд сонгуулийн үеэр улс төрийн намууд гадна, дотны хөрөнгө мөнгө, дэмжлэг, туслалцаа, зөвлөгөө авахгүй. Сонгуулиа өөрсдөө хийж байхаар тохирсон. Энэхүү тохиролцоо нь тус гэрээгээр эвдэгджээ. Үүнд харамсаж байна. Foreignlobby.com вэб сайттай Foreign Lobby групп АНУ-ын гадаадын лобби бүртгэлийн тухай хууль буюу 1938 оны хуулиар АНУ-д гадаадын аль нэг байгууллага, улс төрийн хүчний өмнөөс лобби хийхээр бол гэрээгээ хавсаргаж бүртгүүлдэг. Мөн хуулийн дагуу АНУ-ын Хуульзүйн яам нь бүртгэдэг юм. Тухайн яамны National Security Division буюу Үндэсний аюулгүй байдлын газрын Сөрөг тагнуулын хэлтсийн хөтөлдөг вэб сайт дээр энэхүү гэрээ гарч ирсэн. Хамгийн ойлгомжгүй зүйл нь УИХ-ын гишүүн Ц.Туваан “Энэхүү гэрээнд гарын үсэг зураагүй” гэж мэдэгдлээ. Нэгдүгээрт, Ц.Туваан гишүүний өмнөөс хэн гарын үсэг зурав? Хоёрдугаарт, гэрээний гол зорилго нь ойлгомжгүй байна. Учир нь Монголын Ардчилсан намын нэрийн өмнөөс Монголын ардчилал, Тусгаар тогтнолыг дэмжих гэсэн зорилготой гэсэн нь ойлгомжгүй байна. Үүний учрыг олоход хэвлэл мэдээллийн байгууллага, олон нийтээс туслахыг хүсч байна” гэсэн юм.
Түүний дараа УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнхцэцэг мэдээлэл хийсэн. Тэрбээр “Foreign Lobby Report нь АНУ-ын лобби байгууллагуудтай хийсэн бүх гэрээг ил болгож, маш олон хууль бус лоббиг илчилдэг байгууллага юм. Тус байгууллагын вэб сайтад Ази болон бусад улс орны авлигын сүлжээтэй холбоотой улс төрийн албан хаагчид АНУ-ын лобби байгууллагуудыг хөлсөлж хууль зүйн болон бусад дэмжлэг авсан маш олон баримтыг дэлгэж тавьсан байна. Тухайлбал 2021 оны хоёрдугаар сарын 1-нд “Монголын улс төрч, уул уурхайтай холбоотой авлигын асуудалдаа лобби байгууллага хөлсөллөө” хэмээн Монгол улсын Ерөнхий сайд асан Ч.Сайханбилэгийн гэрээг ил болгожээ.
Мөн Мьянмар улсад төрийн эргэлт хийгээд байгаа цэргийнхэнд хоёр сая долларын лобби гэрээ хийсэн баримтыг 2021 оны гуравдугаар сарын 9-ны өдөр вэб сайтдаа тавьсан байна. Гэрээний заалтыг харахад улс төрийн зорилготой гэдэг нь харагдаж байна. Мөн гэрээнд 50 мянган доллараар зогсохгүй тухайн гэрээнд хэвлэл мэдээллийн салбарт хийсэн үйлчилгээний төлөө 100 мянгаас доошгүй төлбөр орж ирвэл түүнийг нэхэмжлэл хүлээж авснаас хойш ажлын гурав хоногийн дотор шилжүүлнэ гэх мэтээр маш их мөнгөн дүн тусгагджээ. Монголын улс төрийн намуудын тухай хууль болон Сонгуулийн тухай хуульд олон улсын байгууллагатай гэрээ хийх, хамтран ажиллахыг хориглосон байдаг. Гэтэл Ардчилсан намын энэхүү гэрээгээр 50 мянган долларын үйлчилгээ хийлгэхээс гадна, хэвлэл мэдээллийн зардал нь нэмэгдвэл ойролцоогоор 280 мянга орчим долларын гэрээ хийгдэж Монголын ард түмний тархи угаахад энэхүү мөнгийг зарцуулахаар харагдаж байна. Энэ нь улс төрийн болоод тусгаар улсын хувьд Монгол улсын дотоод асуудалд оролцож байгаа хэлбэр учраас санаа зовниж энэхүү мэдээллийг хийж байна. Ардчилсан нам үүнд албан ёсны байр суурь илэрхийлэхийг хүсч байна” гэв.
УИХ-ын гишүүн Г.Дамдинням “ УИХ-ын гишүүн Ц.Туваан энэ асуудлыг мэдэхгүй гэдэг тайлбарыг өгч байгаа. Гэхдээ АНУ-ын Төрийн Департментын албан ёсны гэрээ хэлэлцээр болон лобби компаниудын гэрээ хэлэлцээрийг бүртгэдэг бүртгэлийн системд зөвхөн албан ёсны гэрээ л бүртгэдэг. Иймээс энэ гэрээ бол албан ёсны гэрээ юм. Харин гэрээнд хэн гарын үсэг зурсан бэ гэдэг асуудал гарч ирж байна. Энэ асуудлыг хууль хяналтын байгууллага шалгаж тогтоох байх. Дараагийн том асуудал бол бид Монголын Ардчилсан тогтолцоог өөрсдөө хийх ёстой. Сонгуулийн үйл ажиллагаанд гаднаас нөлөөлж болохгүй.
АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Дональд Трампыг сонгуулийн үеэр ОХУ-аас ийм төрлийн дэмжлэг авсан асуудал хөндөгдөж байсан. Ерөнхийлөгч байх хугацаандаа шалгагдаж байсан түүх бий. Манай улсад мөн 2008 оны долдугаар сарын 1-ний үйл явдалд гадны оролцоо орсон гэх сэжиг байдаг ч нотолж чаддаггүй. Гэтэл Монголын том улс төрийн хүчин энэ асуудлыг зөвшөөрч гарын үсэг зурсан нь Монгол хэмээх тусгаар улсын хувьд Үндэсний аюулгүй байдал, Ардчилалын дархлаатай холбоотой том асуудал хөндөгдөж байна. Иймээс Монголын хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудыг анхаарлаа хандуулж ажиллахыг хүсч байна” гэсэн юм
УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил “Өчигдөр /2021.04.22 / АНУ-ын Foreign Lobby Report хэмээх Твиттер акаунт дээр “Монголын Ардчилсан нам АНУ-ын лобби групптэй Ерөнхийлөгчийн сонгуулиар хоёр сарын хугацаанд хамтран ажиллах 50 мянган долларын гэрээ байгууллаа” гэдэг мэдээлэл гарсан юм. 2008 оны долоодугаар сарын 1-ний өдрийн үйл явдлаас хойш Монголын улс төрийн гол хүчнүүдийн хооронд бичигдээгүй аман тохиролцоо явж ирсэн. Үүнд сонгуулийн үеэр улс төрийн намууд гадна, дотны хөрөнгө мөнгө, дэмжлэг, туслалцаа, зөвлөгөө авахгүй. Сонгуулиа өөрсдөө хийж байхаар тохирсон. Энэхүү тохиролцоо нь тус гэрээгээр эвдэгджээ. Үүнд харамсаж байна. Foreignlobby.com вэб сайттай Foreign Lobby групп АНУ-ын гадаадын лобби бүртгэлийн тухай хууль буюу 1938 оны хуулиар АНУ-д гадаадын аль нэг байгууллага, улс төрийн хүчний өмнөөс лобби хийхээр бол гэрээгээ хавсаргаж бүртгүүлдэг. Мөн хуулийн дагуу АНУ-ын Хуульзүйн яам нь бүртгэдэг юм. Тухайн яамны National Security Division буюу Үндэсний аюулгүй байдлын газрын Сөрөг тагнуулын хэлтсийн хөтөлдөг вэб сайт дээр энэхүү гэрээ гарч ирсэн. Хамгийн ойлгомжгүй зүйл нь УИХ-ын гишүүн Ц.Туваан “Энэхүү гэрээнд гарын үсэг зураагүй” гэж мэдэгдлээ. Нэгдүгээрт, Ц.Туваан гишүүний өмнөөс хэн гарын үсэг зурав? Хоёрдугаарт, гэрээний гол зорилго нь ойлгомжгүй байна. Учир нь Монголын Ардчилсан намын нэрийн өмнөөс Монголын ардчилал, Тусгаар тогтнолыг дэмжих гэсэн зорилготой гэсэн нь ойлгомжгүй байна. Үүний учрыг олоход хэвлэл мэдээллийн байгууллага, олон нийтээс туслахыг хүсч байна” гэсэн юм.
Түүний дараа УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнхцэцэг мэдээлэл хийсэн. Тэрбээр “Foreign Lobby Report нь АНУ-ын лобби байгууллагуудтай хийсэн бүх гэрээг ил болгож, маш олон хууль бус лоббиг илчилдэг байгууллага юм. Тус байгууллагын вэб сайтад Ази болон бусад улс орны авлигын сүлжээтэй холбоотой улс төрийн албан хаагчид АНУ-ын лобби байгууллагуудыг хөлсөлж хууль зүйн болон бусад дэмжлэг авсан маш олон баримтыг дэлгэж тавьсан байна. Тухайлбал 2021 оны хоёрдугаар сарын 1-нд “Монголын улс төрч, уул уурхайтай холбоотой авлигын асуудалдаа лобби байгууллага хөлсөллөө” хэмээн Монгол улсын Ерөнхий сайд асан Ч.Сайханбилэгийн гэрээг ил болгожээ.
Мөн Мьянмар улсад төрийн эргэлт хийгээд байгаа цэргийнхэнд хоёр сая долларын лобби гэрээ хийсэн баримтыг 2021 оны гуравдугаар сарын 9-ны өдөр вэб сайтдаа тавьсан байна. Гэрээний заалтыг харахад улс төрийн зорилготой гэдэг нь харагдаж байна. Мөн гэрээнд 50 мянган доллараар зогсохгүй тухайн гэрээнд хэвлэл мэдээллийн салбарт хийсэн үйлчилгээний төлөө 100 мянгаас доошгүй төлбөр орж ирвэл түүнийг нэхэмжлэл хүлээж авснаас хойш ажлын гурав хоногийн дотор шилжүүлнэ гэх мэтээр маш их мөнгөн дүн тусгагджээ. Монголын улс төрийн намуудын тухай хууль болон Сонгуулийн тухай хуульд олон улсын байгууллагатай гэрээ хийх, хамтран ажиллахыг хориглосон байдаг. Гэтэл Ардчилсан намын энэхүү гэрээгээр 50 мянган долларын үйлчилгээ хийлгэхээс гадна, хэвлэл мэдээллийн зардал нь нэмэгдвэл ойролцоогоор 280 мянга орчим долларын гэрээ хийгдэж Монголын ард түмний тархи угаахад энэхүү мөнгийг зарцуулахаар харагдаж байна. Энэ нь улс төрийн болоод тусгаар улсын хувьд Монгол улсын дотоод асуудалд оролцож байгаа хэлбэр учраас санаа зовниж энэхүү мэдээллийг хийж байна. Ардчилсан нам үүнд албан ёсны байр суурь илэрхийлэхийг хүсч байна” гэв.
УИХ-ын гишүүн Г.Дамдинням “ УИХ-ын гишүүн Ц.Туваан энэ асуудлыг мэдэхгүй гэдэг тайлбарыг өгч байгаа. Гэхдээ АНУ-ын Төрийн Департментын албан ёсны гэрээ хэлэлцээр болон лобби компаниудын гэрээ хэлэлцээрийг бүртгэдэг бүртгэлийн системд зөвхөн албан ёсны гэрээ л бүртгэдэг. Иймээс энэ гэрээ бол албан ёсны гэрээ юм. Харин гэрээнд хэн гарын үсэг зурсан бэ гэдэг асуудал гарч ирж байна. Энэ асуудлыг хууль хяналтын байгууллага шалгаж тогтоох байх. Дараагийн том асуудал бол бид Монголын Ардчилсан тогтолцоог өөрсдөө хийх ёстой. Сонгуулийн үйл ажиллагаанд гаднаас нөлөөлж болохгүй.
АНУ-ын Ерөнхийлөгч асан Дональд Трампыг сонгуулийн үеэр ОХУ-аас ийм төрлийн дэмжлэг авсан асуудал хөндөгдөж байсан. Ерөнхийлөгч байх хугацаандаа шалгагдаж байсан түүх бий. Манай улсад мөн 2008 оны долдугаар сарын 1-ний үйл явдалд гадны оролцоо орсон гэх сэжиг байдаг ч нотолж чаддаггүй. Гэтэл Монголын том улс төрийн хүчин энэ асуудлыг зөвшөөрч гарын үсэг зурсан нь Монгол хэмээх тусгаар улсын хувьд Үндэсний аюулгүй байдал, Ардчилалын дархлаатай холбоотой том асуудал хөндөгдөж байна. Иймээс Монголын хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудыг анхаарлаа хандуулж ажиллахыг хүсч байна” гэсэн юм
АНХААРУУЛГА: УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуулийн хуулийн холбогдох заалтын хүрээнд тус сайтын сэтгэгдэл хэсгийг түр хугацаанд хаасан болно.
Сэтгэгдэл