Politic Logo

Дэлхий нийтэд Ковид-19 буюу цар тахлын халдвар, түүнээс урьдчилан сэргийлэхтэй холбоотойгоор нэн түрүүнд амьд явах эрх, эрүүл мэндээ хамгаалуулах, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ авах эрхийг хөндсөн юм. Үүний зэрэгцээ хүний бусад эрх, эрх чөлөөгөө хамгаалуулах, гадны улс оронд байгаа иргэд тухайн улсын иргэдийн адил эрх үүрэг эдэлнэ гэдэг хүний эрхийн олон төрөл хэлбэрийг хөндөж, хөдөлмөрлөх, сурч боловсрох, шилжин суурьших, аж ахуй эрхлэх зэрэг эрх зөрчигдсөн асуудал гарсаар байна.

2020 оны 04 дүгээр сард УИХ-аас баталсан Коронавируст халдвар /Ковид-19/-ын цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх, нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хуулийн 11.5-д “Хүний эрхийн үндэсний комисс Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын тухай хуульд заасан чиг үүрэг, бүрэн эрхийн хүрээнд энэ хуульд заасан арга хэмжээнд хяналт тавина” гэсний дагуу дараах ажлуудыг хийж гүйцэтгэсээр байна. Тухайлбал,

1. Тус хуулийг батлан гаргах хэрэгцээ, шаардлага, түүнд хамаарах бусад хуулийн төсөлд хүний эрхийн зарчмууд, хэм хэмжээг тусгахыг санал болгож байв. Улмаар Коронавируст халдвар /Ковид-19/-ын цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх, нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хуулийн төсөлд болон түүнийг дагалдан гарсан хуулиудын төсөлд хүний эрхийн үүднээс дүн шинжилгээ хийж, саналаа хүргүүлэв.
2. ХЭҮК-ын удирдлагууд Коронавируст халдвар /Ковид-19/-ын цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх нөхцөлд, хөл хорио, тусгаарлалтын явцад хүний эрхийн олон улсын эрх зүй, хэм хэмжээнд нийцүүлж, эрсдэлт болон туслалцаа шаардлагатай бүлгийнхний онцгой хэрэгцээг анхаарах, хариу арга хэмжээний үеэрх хүний эрхийн болзошгүй зөрчлийн эрсдлийг бууруулж шийдвэрлэх шаардлагатайг Улсын Онцгой Комисст сануулж, уулзаж, зөвлөмж өгч байсан болно.
3. УИХ-ын 2020 оны ээлжит сонгуультай холбогдуулан нийслэлийн 6 дүүргийн 59 санал авах байр, 16 цэцэрлэг, 54 сургууль, 32 хорооны байр болон их, дээд сургуулиудын байр, дэлгүүр, номын сан, зэвсэгт хүчний анги зэрэг 50 байр, 19 аймгийн 93 санал авах байр, нийт 152 хэсгийн хороонд Ковид-19 цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээ, нөхцөл байдалд үнэлгээ хийж, нэгдсэн дүнг үндэслэн иргэдийн сонгох, сонгогдох эрхийг хангаж ажиллах талаар Сонгуулийн Ерөнхий Хороонд албан саналыг хүргүүллээ. Гадаад улс орноос ирсэн, түр тусгаарлагдаж байгаа иргэдийг УИХ-ын 2020 оны сонгуулийн санал өгөх боломжоор хангаж, сонгох эрхийг хангах талаар Улсын Онцгой Комисст санал хүргүүлсэн.
4. Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комиссоос 2020 оны 05, 06, 07 дугаар сард НҮБ-ын Эрүү шүүлтээс урьдчилан сэргийлэх дэд хорооноос Цар тахлын хэмжээнд хүрсэн коронавирустай холбоотойгоор оролцогч улсуудад ирүүлсэн Зөвлөмжийн хэрэгжилт болон хорио цээрийн дэглэмийг хэрхэн хэрэгжүүлж байгаа нөхцөл байдлыг тандаж, дараах байгууллагад хяналт шалгалт, үнэлгээ хийж ажиллалаа. Үүнд:

ü Төв аймгийн Батсүмбэр сум дахь Ахмадын асрамж, хөгжлийн төв

ü Хүүхдийн асрамжийн төв

ü Түр хамгаалах байр

ü Сэтгэцийн эрүүл мэндийн үндэсний төв

ü Зэвсэгт хүчний Жанжин штабын харьяа зэвсэгт хүчний анги, нэгтгэлүүд

ü Хил хамгаалах ерөнхий газрын харьяа хилийн цэргийн анги, отрядууд

ü ШШГЕГ-ын харьяа Улаанбаатар хот, орон нутаг дахь 11 хорих ангид

ü ЦЕГ-ын харъяа баривчлах, түр саатуулах, эрүүлжүүлэх байрууд зэрэг 7 объектод байгаа хүмүүсийн нөхцөл байдалтай танилцаж, мэдээлэл цуглуулж, дүн мэдээллийг нэгтгэж, холбогдох газруудад ХЭҮК-ын гишүүний Шаардлага, зөвлөмж хүргүүлж, зөрчил, дутагдлыг арилгуулахад хяналт тавьж ажиллахыг зэрэгцээ НҮБ-ын Эрүүдэн шүүхийн эсрэг дэд хороонд мэдээлэл хүргүүлэхээр ажиллаж байна.

1. БНСУ-ын Хүний эрхийн Үндэсний Комисст хандаж, тус улсад оршин сууж байгаа Монгол иргэдийн гомдол, мэдээллийг хүлээн авч, шуурхай шалгаж шийдвэрлэх, эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ авах эрх, ялгаварлан гадуурхалтаас ангид байх эрхийг нь хангахад хамтран ажиллах хүсэлтийг 2020 оны 03 дугаар сард хүргүүлснээр тус байгууллага өөрийн орны Эдийн засаг, сангийн яам, Эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн яам, Хүнсний болон эмийн аюулгүй байдлын яам мөн Хууль зүйн яам зэрэг төрийн байгууллагууддаа иргэний харьяаллаас үл хамааран үйлчилгээ үзүүлэх асуудлыг нийгмийн эрүүл мэндийн бодлогодоо тусгах, амны хаалт худалдан авах боломжгүй гадаад иргэдэд анхаарал хандуулж халдварт өвчин тархахаас урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах талаар саналыг илгээсэн билээ.
2. Ковид-19-ийн үед хорио цээр тогтоосонтой холбоотойгоор гадаадаас эх орондоо ирж чадахгүй байгаа болон эх орондоо ирээд тусгаарлагдсан иргэдээс ирүүлсэн гомдол, мэдээллүүдийг шийдвэрлүүлэхээр тухай бүрт Улсын онцгой Комисст шилжүүлж шийдвэрлэлтэд хяналт тавьж ажиллаж байна.

МОНГОЛ УЛСЫН ХҮНИЙ ЭРХИЙН ҮНДЭСНИЙ КОМИСС